Pokrzywa i jej wspaniałe właściwości lecznicze

Pokrzywa. Cudowne, niedoceniane zielsko. Większość osób jej nie lubi, bo parzy. Ale tak naprawdę to jedna z najcenniejszych dziko rosnących roślin w naszym kraju. Nawet gdy poparzy, zyska na tym nasze zdrowie. Gdyby to ode mnie zależało, kazałabym uczyć dzieci w szkołach o jej wspaniałych, leczniczych właściwościach albo wybudowałabym jej pomnik i ogłosiła dobrem narodowym 🙂 No dobrze, rozmarzyłam się troszkę…

Fakty są takie, że mamy maj, a to najlepszy czas na zbieranie pokrzywy. Właśnie teraz jest najsmaczniejsza i warto nazbierać jej zarówno do suszenia jak i  gotowania, czy mrożenia. Majowa pokrzywa najlepiej nadaje się również na sok, który wspaniale wzmocni i odżywi organizm po zimie.

Korzystajmy póki jest sezon! Ja od kilku dni  zaszyłam się w kuchni i przetwarzam ją na różne sposoby. Część ziela zasuszyłam, a z części wycisnęłam sok, który nie tylko popijam na bieżąco, ale również zamroziłam.  Staram się też przyrządzać potrawy z pokrzywą, jest naprawdę smaczna!

W dalszej części wpisu podzielę się z wami moimi ulubionymi sposobami na wykorzystanie pokrzywy. Najpierw chciałabym krótko wspomnieć o tym co kryje w sobie ta drogocenna roślina.

 

Właściwości zdrowotne pokrzywy

Gdybym miała wymienić wszystkie jej walory zdrowotne, z pewnością musiałabym przygotować całą serię wpisów na ten temat, dlatego wymienię tylko te najważniejsze.

pokrzywa zwyczajna

 

Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) zawiera mnóstwo witamin: A, B2, C, K , sole mineralne: przede wszystkim dużo żelaza (dzięki czemu świetnie zapobiega osłabieniu i anemii), a także wapń, magnez, fosfor, siarkę, krzem, potas, jod i sód.

Jej zielone liście zawierają cenny chlorofil, kwasy organiczne (m.in. mrówkowy, octowy, glikolowy, glicerowy), karotenoidy, flawonoidy, garbniki, fitosterole i związki aminowe (histamina, serotonina, acetylocholina).

Jako surowiec leczniczy zbiera się zarówno liście jak i korzeń pokrzywy, który wykopuje się na jesieni lub wczesną wiosną. Prawdziwym rarytasem są też jej owoce, czyli małe nasionka o brunatnej barwie, które są źródłem cennych nienasyconych kwasów tłuszczowych i wykazują ogromne właściwości przeciwzapalne i wzmacniające.

 

Na co pomaga pokrzywa?

  • Pokrzywa od stuleci znana jest ze swych właściwości „czyszczących krew”, pomaga usunąć z organizmu  szkodliwe toksyny
  • Pozytywnie wpływa na układ pokarmowy: usprawnia przemianę materii, pobudza wydzielanie soków żołądkowych, zmniejsza stany zapalne w przewodzie pokarmowym
  • Działa lekko moczopędnie, wzmacnia i usprawnia pracę nerek, zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych
  • Przeciwdziała anemii i osłabieniu organizmu podnosząc poziom hemoglobiny i czerwonych krwinek
  • Wspomaga odbudowę organizmu po antybiotykoterapii
  • Wykazuje działanie przeciwkrwotoczne
  • Wzmacnia siły obronne organizmu w walce z infekcjami (niszczy bakterie i wirusy – zawiera działającą przeciwwirusowo superlektynę)
  • Obniża poziom cukru we krwi dzięki czemu jest skuteczna w profilaktyce jak i początkowym stadium cukrzycy
  • Wspiera pracę wątroby (pomocna przy kamicy wątroby, żółtaczce)
  • Przynosi ulgę w chorobach reumatycznych (w wielu książkach natknęłam się na informację, że świetne efekty daje biczowanie bolących miejsc pokrzywą!!!)
  • Obniża ciśnienie krwi
  • Działa antyalergicznie i oczyszczająco na górne drogi oddechowe (szczególnie korzeń pokrzywy)
  • Przyspiesza gojenie się ran i regenerację skóry, działa antytrądzikowo
  • Stosowana zewnętrznie w pielęgnacji włosów – pobudza ich wzrost, zmniejsza wypadanie, zwalcza łupież i łojotok skóry głowy

 

Przeciwwskazania w stosowaniu:

Na pokrzywę powinny uważać osoby przyjmujące leki antycukrzycowe, ponieważ nasila ich działanie. Nie zaleca się jej osobom po lub przed zabiegiem chirurgicznym (istnieje możliwość krwawienia), kobietom cierpiącym na zespół policystycznych jajników, nowotwory macicy i cysty, a także osobom przyjmującym leki przeciwzakrzepowe oraz przy ostrej niewydolności nerek.

 

Jak i kiedy zbierać pokrzywę?

Najlepiej zbierać ją wczesną wiosną: w kwietniu i maju, gdy jest jeszcze młoda i nie zakwitła. Ma wówczas najwięcej walorów zdrowotnych i najlepszy smak. Małe pokrzywy są delikatniejsze, więc możemy je zbierać w całości, z większych najlepiej zrywać tylko górne liście (4-5). Ziele zbieramy w pogodny dzień z czystych ekologicznie terenów. Najlepiej zaopatrzyć się w grube rękawice i wiklinowy kosz, nie powinno się go zbierać do reklamówek, bo łatwo ulega zaparzeniu. Pokrzywa po skoszeniu bardzo szybko odrasta, dlatego ścinając ją regularnie możemy mieć dostęp do młodych pędów aż do jesieni.

 

Suszenie pokrzywy

Przed suszeniem można przepłukać pokrzywę w chłodnej wodzie, by oczyścić ją z kurzu i zanieczyszczeń, a następnie osuszyć. Ja osobiście tego nie robię (jeśli chodzi o suszenie, do innych celów ją myję), ale zbieram pokrzywę ze sprawdzonych, czystych miejsc.

Pokrzywę po zebraniu możemy pozostawić na chwilę do przewiędnięcia, wówczas mniej parzy. Do suszenia na herbatę najlepiej nadają się same listki. Obrywamy je i rozkładamy cienką warstwą na papierze czy sicie w przewiewnym, suchym i zaciemnionym miejscu. Ewentualnie możemy użyć do tego celu suszarki do grzybów lub piekarnika, susząc pokrzywę przy otwartych drzwiczkach w niskiej temperaturze (ok. 35 stopni C). Pokrzywy nie suszymy bezpośrednio na słońcu, bo wtedy traci cenne właściwości.

Ususzone ziele przechowujemy z dala od słońca i wilgoci, w szczelnych pojemnikach lub papierowych torebkach. Dobrze ususzona pokrzywa jest koloru ciemnozielonego, a liście można swobodnie pokruszyć w dłoni.

suszona pokrzywa na herbatkę

Przepis na herbatkę z pokrzywy

1 łyżkę suszonych liści zalewamy szklanką wrzącej wody, pozostawiamy na 10 minut pod przykryciem do naciągnięcia. Pijemy 2-3 razy dziennie pomiędzy posiłkami w celu oczyszczenia i wzmocnienia organizmu, poprawy kondycji cery i włosów.

Ważne by stosując kurację pokrzywą przez dłuższy okres, co jakiś czas robić kilkutygodniowe przerwy.

Herbatkę z pokrzywy możemy bezpiecznie podawać również dzieciom, dla poprawy smaku warto dosłodzić ją miodem, dodać listki mięty czy plasterek cytryny. Zalecana jest także młodym mamom, wspomaga laktację i pomaga w utracie zbędnych kilogramów po ciąży.

 

Sok z pokrzywy

Choć jest z nim trochę pracy, jego silnie odżywcze działanie rekompensuje cały trud przygotowania. Zebraną pokrzywę dokładnie płuczemy i odciskamy z nadmiaru wody. Przepuszczamy ją przez maszynkę do mięsa, a następnie odciskamy sok przy pomocy gazy. Powstały sok przechowujemy w lodówce 3-4 dni. Można go również zamrozić, na przykład w specjalnych woreczkach do lodu by mieć gotową codzienną porcję.

Niektórzy robią sok za pomocą wyciskarki, u mnie jednak lepiej sprawdza się tradycyjna metoda z maszynką do mięsa.

DSCN8601

 

Bardzo popularne, szczególnie we Francji, jest przeprowadzanie wiosennej kuracji odmładzającej przy pomocy soku z pokrzywy. Przez 14 dni pije się dwa razy dziennie po łyżce soku. Jest to bardzo skuteczna metoda na wzmocnienie całego organizmu, oczyszczenie z toksyn i poprawę wyników krwi. Nie zaleca się picia więcej niż 3 łyżek soku dziennie.

Świetnym rozwiązaniem na zakonserwowanie soku jest nie tylko jego mrożenie, ale również zrobienie miodku pokrzywowego. Miód konserwuje sok na 2-3 lata. Wystarczy go podgrzać w garnku do rozpuszczenia (dosłownie odrobinę, ponieważ w wysokich temperaturach traci swoje cenne właściwości), a następnie wymieszać z sokiem z pokrzywy w proporcji: 1 część soku na 4 części miodu. Powstały płyn zamykamy szczelnie w słoikach i gotowe. To dobre rozwiązanie na przemycenie soku dla dzieci, które jak wiadomo lubią wszystko co słodkie 🙂 Jadwiga Górnicka w swojej książce Apteka natury zaleca podawanie takiego miodku dzieciom 2 razy dziennie po łyżeczce (w okresie zimowym).

DSCN8263

Pokrzywa w kuchni

Pokrzywa świetnie nadaje się również do gotowania. Robię z niej pyszną zupę krem, pesto, farsz do naleśników, dodaję do jajecznicy, duszę jak szpinak, dodaję do sałatek, koktajli… możliwości jest bardzo dużo, ogranicza nas tylko nasza wyobraźnia 🙂

Po umyciu pokrzywy warto sparzyć ją wrzątkiem, traci wtedy swoje parzące właściwości, możemy ją bez obaw kroić bez rękawic, jest bardziej soczysta i nabiera pięknego intensywnie zielonego koloru. Do tego bardzo zmniejsza swoją objętość, dlatego pamiętajcie by wcześniej zerwać jej sporo 🙂

 

Kochani, czy piliście już herbatkę lub sok z pokrzywy? Jeśli tak, to z jakimi efektami? A może używacie jej w kuchni i znacie jakiś ciekawy przepis na jej wykorzystanie, koniecznie dajcie znać w komentarzach!

Życzę Wam dużo zdrówka i pozdrawiam serdecznie 🙂

Monika